Wiedeńskie jarmarki bożonarodzeniowe to prawdziwe świąteczne wizytówki austriackiej stolicy, które każdego roku przyciągają miliony turystów z całego świata. Ich niepowtarzalna atmosfera, bogactwo tradycji i różnorodność oferowanych atrakcji sprawiają, że stanowią one obowiązkowy punkt programu zimowej wizyty w Wiedniu. Spacerując pośród przystrojonych straganów, delektując się aromatycznym grzańcem i podziwiając rękodzieło, można poczuć prawdziwego ducha świąt, który unosi się nad miastem od połowy listopada aż do końca grudnia.
Historia wiedeńskich jarmarków bożonarodzeniowych
Tradycja świątecznych jarmarków w Wiedniu sięga XIII wieku, kiedy to w 1296 roku książę Albrecht I zezwolił na organizację grudniowego targu, który można uznać za prekursora dzisiejszych jarmarków. Pierwotnie był to jednodniowy targ, na którym wiedeńczycy mogli zaopatrzyć się w produkty potrzebne do przygotowania świątecznych potraw i prezentów.
Z biegiem lat jednodniowy targ przekształcił się w kilkutygodniowe wydarzenie, które stopniowo nabierało świątecznego charakteru. W XVIII wieku jarmarki zaczęły przypominać te, które znamy dzisiaj – pojawiły się na nich ozdoby choinkowe, świąteczne wypieki i rękodzieło. Prawdziwy rozkwit wiedeńskich jarmarków bożonarodzeniowych nastąpił w XIX wieku, gdy tradycja ubierania choinek i obdarowywania bliskich prezentami stała się powszechna w całej Austrii.
Ciekawostka: Podczas I i II wojny światowej jarmarki były zawieszane, ale po 1945 roku szybko powróciły, stając się symbolem odrodzenia i powrotu do normalności w powojennym Wiedniu.
Współczesne jarmarki bożonarodzeniowe to już nie tylko miejsca handlu, ale prawdziwe świąteczne miasteczka z bogatym programem kulturalnym, warsztatami dla dzieci i dorosłych oraz licznymi atrakcjami, które integrują lokalną społeczność i zachwycają przyjezdnych z całego świata.
Najsłynniejsze jarmarki bożonarodzeniowe w Wiedniu
Wiedeń może poszczycić się ponad 20 jarmarkami bożonarodzeniowymi, z których każdy ma swój niepowtarzalny charakter i atmosferę. Wśród najważniejszych i najbardziej wartych odwiedzenia znajdują się:
Christkindlmarkt przed Ratuszem (Rathausplatz)
To największy i najbardziej znany jarmark w Wiedniu, który corocznie odwiedza ponad 3 miliony osób. Rozstawiony przed majestatycznym neogotyckim ratuszem oferuje około 150 straganów z ozdobami, prezentami i kulinarnymi specjałami. Szczególną atrakcją jest olbrzymia choinka, bogato zdobiony park oraz warsztaty dla dzieci w ratuszowym Jezuskowym Świecie. Jarmark ten słynie również z wyjątkowej iluminacji, która zamienia cały plac w magiczną krainę pełną świątecznych niespodzianek.
Bożonarodzeniowa Wioska na Placu Marii Teresy
Położony między Muzeum Historii Naturalnej a Muzeum Historii Sztuki jarmark zachwyca elegancją i wyjątkową atmosferą. Około 70 starannie wybranych straganów oferuje wysokiej jakości rękodzieło i tradycyjne przysmaki. Szczególnie wieczorem, gdy zapalają się światełka, a imperialne budynki muzeów tworzą bajkową scenerię, miejsce to nabiera wyjątkowego uroku, przenosząc odwiedzających w czasy habsburskiej świetności.
Jarmark Bożonarodzeniowy przed Pałacem Schönbrunn
Ten jarmark, organizowany na dziedzińcu barokowego pałacu Habsburgów, wyróżnia się arystokratyczną atmosferą i wysokim poziomem oferowanych produktów. Po świętach przekształca się w Jarmark Noworoczny, który trwa do początku stycznia. Wieczorne koncerty muzyki klasycznej odbywające się w pałacowej kaplicy stanowią doskonałe dopełnienie wizyty, pozwalając zanurzyć się w kulturze muzycznej miasta Mozarta i Straussów.
Spittelberg Christmas Market
Kameralny jarmark w zabytkowej dzielnicy Spittelberg oferuje unikalne doświadczenie wśród wąskich, brukowanych uliczek z budynkami z XVIII i XIX wieku. Słynie z wysokiej jakości rękodzieła, designerskich przedmiotów i alternatywnej atmosfery. To miejsce szczególnie lubiane przez wiedeńczyków, którzy cenią sobie jego autentyczność i mniej komercyjny charakter, pozwalający poczuć prawdziwego ducha lokalnych świątecznych tradycji.
Kulinarne specjały wiedeńskich jarmarków
Żadna wizyta na wiedeńskim jarmarku bożonarodzeniowym nie może obejść się bez degustacji lokalnych przysmaków, które są nieodłącznym elementem świątecznej tradycji. Wśród najważniejszych kulinarnych atrakcji znajdują się:
Glühwein – aromatyczne grzane wino z dodatkiem cynamonu, goździków i innych przypraw, serwowane w specjalnych kubkach, które można zatrzymać jako pamiątkę lub zwrócić, odzyskując kaucję. Ten rozgrzewający napój stanowi serce każdego jarmarku i jest doskonałym sposobem na ogrzanie się podczas zimowego spaceru.
Punsch – austriacki poncz, przygotowywany na bazie herbaty, rumu, wina, soków owocowych i przypraw korzennych. Dostępny jest również w wersji bezalkoholowej jako Kinderpunsch, dzięki czemu wszyscy mogą cieszyć się jego wyjątkowym smakiem.
Maroni – pieczone kasztany jadalne, które rozgrzewają dłonie i podniebienia w chłodne zimowe wieczory. Ich charakterystyczny zapach unoszący się nad straganami to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli wiedeńskiej zimy.
Lebkuchen – miodowe pierniki o różnych kształtach i zdobieniach, często sprzedawane jako ozdoby choinkowe lub prezenty. Tradycyjne wzory i napisy czynią je wyjątkowymi pamiątkami z wiedeńskich jarmarków.
Bratwurst – różnego rodzaju kiełbaski grillowane i podawane z bułką oraz dodatkami. Ich sycący charakter sprawia, że są idealnym posiłkiem podczas zwiedzania jarmarków.
Kartoffelpuffer – chrupiące placki ziemniaczane serwowane z sosem jabłkowym lub czosnkowym, stanowiące doskonałą przekąskę podczas jarmarkowych wędrówek.
Ciekawostka: Tradycyjne kubki do grzańca (Glühwein) z wiedeńskich jarmarków są kolekcjonowane przez wielu entuzjastów. Co roku wprowadzane są nowe wzory, a niektóre z nich stają się prawdziwymi rarytasami, osiągającymi wysokie ceny na aukcjach internetowych.
Praktyczne wskazówki dla odwiedzających
Planując wizytę na wiedeńskich jarmarkach bożonarodzeniowych, warto pamiętać o kilku praktycznych aspektach, które pozwolą w pełni cieszyć się tą wyjątkową atmosferą:
Termin – większość jarmarków rozpoczyna działalność w połowie listopada i trwa do 23-26 grudnia. Niektóre, jak jarmark przed Schönbrunn, przekształcają się w jarmarki noworoczne i działają do początku stycznia. Najbardziej magiczny okres to wieczory adwentowych weekendów, choć warto pamiętać, że są one również najbardziej zatłoczone.
Godziny otwarcia – jarmarki są zazwyczaj czynne od 10:00 lub 11:00 do 21:00 lub 22:00, z wydłużonymi godzinami w weekendy. Warto jednak sprawdzić dokładne godziny dla konkretnego jarmarku na oficjalnych stronach internetowych, gdyż mogą się one różnić w zależności od lokalizacji.
Transport – wiedeńska sieć transportu publicznego (metro, tramwaje, autobusy) jest doskonale rozwinięta i umożliwia łatwe przemieszczanie się między jarmarkami. Warto rozważyć zakup Vienna Pass lub biletu wielodniowego, który zapewni nieograniczone przejazdy i oszczędność czasu oraz pieniędzy.
Zakupy – na jarmarkach można płacić zarówno gotówką, jak i kartami płatniczymi, choć niektóre mniejsze stragany mogą akceptować wyłącznie gotówkę. Warto mieć przy sobie zarówno gotówkę, jak i kartę, aby uniknąć niepotrzebnych problemów.
Ubiór – zimowe temperatury w Wiedniu mogą być dość niskie, dlatego warto zadbać o ciepłe ubranie, wygodne, wodoodporne buty, czapkę, szalik i rękawiczki. Warstwowy ubiór sprawdzi się najlepiej, gdyż pozwoli dostosować się zarówno do chłodu na zewnątrz, jak i cieplejszych wnętrz kawiarni czy muzeów.
Jarmarki bożonarodzeniowe jako element szerszego doświadczenia kulturowego
Wizyta na wiedeńskich jarmarkach bożonarodzeniowych może stanowić doskonały punkt wyjścia do szerszego poznania świątecznych tradycji i zimowych atrakcji austriackiej stolicy. Warto połączyć odwiedzanie jarmarków z innymi aktywnościami, takimi jak:
Koncerty adwentowe i świąteczne – w okresie przedświątecznym Wiedeń oferuje bogaty program muzyczny, od klasycznych koncertów w kościołach i salach koncertowych po występy chórów na jarmarkach. Szczególnie polecane są koncerty w złotej sali Musikverein czy w katedrze św. Szczepana, które pozwalają doświadczyć wyjątkowej akustyki i atmosfery.
Lodowiska – zimą w Wiedniu działa kilka efektownych lodowisk, w tym Wiener Eistraum przed Ratuszem (od stycznia) oraz lodowisko przed pałacem Habsburgów. To doskonała rozrywka zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci, pozwalająca aktywnie spędzić czas na świeżym powietrzu.
Świąteczne iluminacje – główne ulice handlowe, jak Graben, Kohlmarkt czy Kärntner Straße, są bogato przystrojone świątecznymi dekoracjami i światełkami. Wieczorny spacer tymi ulicami to niezapomniane doświadczenie, które pozwala podziwiać zarówno nowoczesne, jak i tradycyjne dekoracje w sercu cesarskiego miasta.
Muzea i galerie – w chłodniejsze dni warto skorzystać z bogatej oferty wiedeńskich muzeów, które często przygotowują specjalne wystawy świąteczne. Muzeum Historii Sztuki, Albertina czy Belweder oferują nie tylko światowej klasy kolekcje, ale również przytulne kawiarnie, w których można ogrzać się po zwiedzaniu jarmarków.
Wiedeńskie jarmarki bożonarodzeniowe to nie tylko miejsca handlu, ale prawdziwe centra świątecznej kultury, gdzie tradycja spotyka się ze współczesnością. Niezależnie od tego, czy jesteśmy miłośnikami historii, sztuki, kulinariów czy po prostu poszukujemy świątecznej atmosfery, jarmarki te oferują niezapomniane doświadczenia, które na długo pozostają w pamięci i zachęcają do powrotu w kolejnych latach. Magia wiedeńskich jarmarków tkwi w ich autentyczności, dbałości o detale i umiejętności łączenia wielowiekowych tradycji z potrzebami współczesnych odwiedzających, co czyni je wyjątkowymi na tle świątecznych atrakcji innych europejskich miast.
O autorze
